Siljish toki.

O‘zgarayotgan elektr maydon va u vujudga keltiradigan magnit maydon o‘rtasida mikdoriy munosabatni o‘rnatish uchun Maksvell siljish toki tushunchasini kiritdi. Uning fikriga ko‘ra magnit maydon mavjud bo‘lar ekan, uni vujudga keltiradigan tok xam mavjud bo‘lmogi darkor. Shuni ta’kidlash lozimki, siljish toki elektr toki ega bo‘ladigan fakat bittagina xususiyatga, ya’ni magnit maydon xosil qila olish xususiyatigagina egadir. U elektr toki ega bo‘lgan boshka birorta xam xususiyatga ega emas.

            O’zgaruvchan toklar uchun zanjirda kondesatorning bo’lishi tokning o’tishiga to’sqinlik qila olmaydi. Lekin bu xolda xam kondesator qoplamalari

orasida zaryad ko’chishi kuzatilmaydi. Shuning uchun kondesator qoplamalari orasida o’tkazuvchanlik tokining mavjudligiga ekvivalent qandaydir bir jarayon

o’rinli bo’ladi deb, faraz qilishga to’g’ri keladi. Kondesator qoplamalari orasidagi shu o’tkazuvchanlik tokiga ulanuvchi tokni siljish toki deyiladi..

Uni matematik ifodasini olish uchun Maksvellning tenglamasini $p=div\overrightarrow{D}$ ko’rinishida yozib, xar ikkala tomonini vaqt bo’yicha differensiallaymiz.

$\frac{\delta p}{\delta t}=div\frac{\delta \overrightarrow{D}}{\delta t}$

Uzliksizlik tenglamasidan $\frac{\delta p}{\delta t}$ qiymatini yuqoridagi tenglamaga qo’yib $div(\frac{\delta \overrightarrow{D}}{\delta t}+\overrightarrow{j})=0$

ekanligini topamiz. Bundan ko’rinadiki ${\overrightarrow{j}}_{tola}=(\frac{\delta \overrightarrow{D}}{\delta t}+\overrightarrow{j})$ vektorning kuch chiziqlari doimo yopiq. Bu yerda  $\overrightarrow{j}$  – o’tkazuvchanlik tokining zichligi,

${\overrightarrow{j}}_{sil}=\frac{\delta \overrightarrow{D}}{\delta t}$

vektor esa siljish tokining zichligi yoki qisqa qilib siljish toki deyiladi.