Guruh-sxema harakati

testwikidan olingan
2025-yil 1-fevral, 16:24 dagi imported>MrKrasav4ik versiyasi
(farq) ←Avvalgi koʻrinishi | Hozirgi koʻrinishi (farq) | Yangiroq koʻrinishi→ (farq)
Navigatsiya qismiga oʻtish Qidirish qismiga oʻtish

Algebraik geometriyada guruh sxemasining harakati guruh sxemasiga guruh harakatining umumlashtirilishi hisoblanadi. Aniqrogʻi, S -sxema G guruhi berilgan boʻlsa, S -sxema X boʻyicha G ning chap harakati S -morfizm boʻladi.

σ:G×SXX

shu kabi

  • (assotsiativlik) σ(1G×σ)=σ(m×1X), esam:G×SGG bu guruh qonunidir,
  • (birlik) σ(e×1X)=1X, esa e:SG G ning identifikatsiya qismidir.

G ning X ga toʻgʻri harakati shunga oʻxshash tarzda aniqlanadi. G guruh sxemasining chap yoki oʻng harakati bilan jihozlangan sxema G — sxemasi deb ataladi . G -sxemalar orasidagi ekvivariant morfizm — bu tegishli G -harakatlarni oʻzaro bogʻlaydigan sxemalar morfizmi boʻladi .

Umuman olganda, guruh funktorining harakatini (hech boʻlmaganda baʼzi bir alohida holatni) ham koʻrib chiqish mumkin: G funktor sifatida qaralsa, harakat yuqoridagiga oʻxshash shartlarni qondiradigan tabiiy transformatsiya sifatida beriladi[1]. Shu bilan bir qatorda, baʼzi mualliflar guruh harakatini groupoid tilida ham oʻrganadilar; guruh-sxema harakati keyin bir groupoid sxemasi misol boʻla oladi.

Konstruktsiyalar

Guruh harakati uchun odatiy konstruktsiyalar, masalan, orbitalar guruh sxemasi harakati uchun umumlashtiriladi. Mayli σ yuqoridagi kabi berilgan guruh-sxema harakati boʻlsin. Shunday qilib

  • T-qiymatli nuqta berilgan x:TX, orbita xaritasi σx:G×STX×ST sifatida beriladi (σ(1G×x),p2) .
  • X ning orbitasi orbita xaritasining tasviridir yani σx .
  • X ning stabilizatori tolaning ustidadir σx xaritasidan (x,1T):TX×ST.

Boʻlimni qurish muammosi

Guruhning nazariy harakatidan farqli oʻlaroq, guruh sxemasi harakati uchun qismni yaratishning toʻgʻridan-toʻgʻri usuli yoʻq. Istisnolardan biri — bu harakat erkin boʻlgan holat, asosiy tolalar toʻplami boʻladi .

Ushbu qiyinchilikni engish uchun bir nechta yondashuvlar ham mavjud:

  • Darajali tuzilma — Ehtimol, eng qadimgi, yondashuv obyektni darajali tuzilma bilan birga obyekt bilan tasniflash uchun obyektni almashtiradi.
  • Geometrik oʻzgarmas nazariya — yomon orbitalarni tashlanadi va keyin bir qismi olinadi. Kamchilik shundaki, „yomon orbitalar“ tushunchasini kiritishning kanonik usuli yoʻq; tushunchasi lineerleştirme tanlash bogʻliq. Shuningdek qarang: kategorik koʻrsatkich, GIT koʻrsatkichi boʻladi.
  • Borel konstruktsiyasi — bu algebraik topologiyaga asoslangan yondashuv; bu yondashuv cheksiz oʻlchamli fazo bilan ishlashni talab qiladi.
  • Analitik yondashuv, Teichmyuller fazosi nazariyasi.
  • Quotient stack — qaysidir maʼnoda bu muammoning yakuniy javobidir. Taxminan, „koʻrsatkichlar toʻplami“ — bu orbitalar toifasi va uni bitta stackifikatsiya qilish (yaʼni, torsor tushunchasini kiritish).

Ilovalarga qarab, yana bir yondashuv fokusni boʻsh joydan, keyin boʻshliqdagi narsalarga oʻtkazishdir; masalan, topos . Shunday qilib, muammo orbitalarning tasnifidan ekvivariant obyektlarning tasnifiga ham oʻtadi.

Yana qarang

  • guruhoid sxemasi
  • Sumixiro teoremasi
  • ekvivariant boʻlak
  • Borelning sobit nuqta teoremasi

Manbalar

Andoza:Manbalar

Andoza:Turkumsiz

  1. In details, given a group-scheme action σ, for each morphism TS, σ determines a group action G(T)×X(T)X(T); i.e., the group G(T) acts on the set of T-points X(T). Conversely, if for each TS, there is a group action σT:G(T)×X(T)X(T) and if those actions are compatible; i.e., they form a natural transformation, then, by the Yoneda lemma, they determine a group-scheme action σ:G×SXX.