Kobalt (II) ftorid

Kobalt (II) ftorid ( kobalt diftorid) — kimyoviy formulasi CoF ₂ boʻlgan noorganik modda, kobalt va ftorning birikmasidir. Binar birikmalar sinfiga kiradi, kobalt va ftorid kislota tuzi. Qizil-pushti rangdagi kristall modda.

Fizikaviy xossalari

Oddiy sharoitlarda kobalt (II) ftorid pushti-qizil qattiq moddadir, suvda eriydi (25 °C da 14,5 g / l), etanolda erimaydi. Erib, parchalanmasdan qaynaydi. U tetragonal kristall panjaraga ega, fazoviy guruhi P 4 ₂ / mnm, a = 0,46951 nm, c = 0,3179 nm, Z = 2.

Suvli eritmadan kristallanganda u CoF ₂ 4H ₂ O va CoF ₂ 2H ₂ O tarkibidagi kristall gidratlarni hosil qiladi. Ftorid kislotadan choʻktirilsa, u CoF ₂ 5HF 6H ₂ O tarkibidagi kristall gidrat hosil qiladi.

Kobalt (II) ftorid tetragidrat 300 °C da kristallanish suvini yoʻqotib, parchalanadi.

Kimyoviy xossalari

Kobalt (II) ftorid quyidagi kimyoviy reaksiyalarga kirishadi.

• Issiq konsentrlangan sulfat kislota bilan reaksiyaga kirishib, kobalt (II) sulfat va vodorod ftorid gazini hosil qiladi:

$𝖢𝗈{𝖥}_{\mathrm{𝟤}}\mathsf{+}{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}𝖲{𝖮}_{\mathrm{𝟦}}\mathsf{⟶}𝖢𝗈𝖲{𝖮}_{\mathrm{𝟦}}\mathsf{+}\mathrm{𝟤}𝖧𝖥\mathsf{\uparrow }$

• Konsentrlangan eritmasi natriy gidroksid bilan reaksiyaga kirishadi (40 %) va natriy tetragidroksokobaltat (II) choʻkmasini hosil qiladi:

$𝖢𝗈{𝖥}_{\mathrm{𝟤}}\mathsf{+}\mathrm{𝟦}𝖭𝖺𝖮𝖧\mathsf{⟶}𝖭{𝖺}_{\mathrm{𝟤}}\mathsf{[}𝖢𝗈\mathsf{(}𝖮𝖧{\mathsf{)}}_{\mathrm{𝟦}}\mathsf{]}\mathsf{\downarrow }\mathsf{+}\mathrm{𝟤}𝖭𝖺𝖥$

• Konsentrlangan ammiak gidrati bilan murakkab tuz — geksaamminokobalt (II) ftorid hosil qiladi:

$𝖢𝗈{𝖥}_{\mathrm{𝟤}}\mathsf{+}\mathrm{𝟨}\mathsf{(}𝖭{𝖧}_{\mathrm{𝟥}}\mathsf{\cdot }{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}𝖮\mathsf{)}\mathsf{⟶}\mathsf{[}𝖢𝗈\mathsf{(}𝖭{𝖧}_{\mathrm{𝟥}}{\mathsf{)}}_{\mathrm{𝟨}}\mathsf{]}{𝖥}_{\mathrm{𝟤}}\mathsf{+}\mathrm{𝟨}{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}𝖮$

• Suvli eritmani uzoq vaqt qaynatish bilan u kobalt (II) gidroksoflorid va vodorod ftorid choʻkmasi hosil boʻlishi bilan parchalanadi:

$𝖢𝗈{𝖥}_{\mathrm{𝟤}}\mathsf{+}{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}𝖮\mathsf{⟶}𝖢𝗈\mathsf{(}𝖮𝖧\mathsf{)}𝖥\mathsf{\downarrow }\mathsf{+}𝖧𝖥\mathsf{\uparrow }$

• Suv bugʻlari bilan reaksiyaga kirishib kobalt (II) oksidini hosil qiladi:

$𝖢𝗈{𝖥}_{\mathrm{𝟤}}\mathsf{+}{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}𝖮\stackrel{700{}^{\circ }C}{\to }𝖢𝗈𝖮\mathsf{+}\mathrm{𝟤}𝖧𝖥$

• Natriy ftorid va kaliy ftorid eritmalari bilan reaksiyaga kirishib, bir qator ftor komplekslarini hosil qiladi :

$𝖢𝗈{𝖥}_{\mathrm{𝟤}}\stackrel{MF}{\to }𝖬\mathsf{[}𝖢𝗈{𝖥}_{\mathrm{𝟥}}\mathsf{]},{𝖬}_{\mathrm{𝟤}}\mathsf{[}𝖢𝗈{𝖥}_{\mathrm{𝟦}}\mathsf{]},{𝖬}_{\mathrm{𝟦}}\mathsf{[}𝖢𝗈{𝖥}_{\mathrm{𝟨}}\mathsf{]}\mathsf{(}𝖬\mathsf{=}𝖭𝖺,𝖪\mathsf{)}$

• Ftor oqimida qizdirilganda u kobalt (III) ftoridga oksidlanadi:

$\mathrm{𝟤}𝖢𝗈{𝖥}_{\mathrm{𝟤}}\mathsf{+}{𝖥}_{\mathrm{𝟤}}\stackrel{75-200{}^{\circ }C}{\to }\mathrm{𝟤}𝖢𝗈{𝖥}_{\mathrm{𝟥}}$

• Natriy karbonat ishtirokida konsentrlangan vodorod peroksid bilan oksidlanib, natriy trikarbonatokobaltat (III)ning yashil choʻkmasi hosil boʻladi:

$\mathrm{𝟤}𝖢𝗈{𝖥}_{\mathrm{𝟤}}\mathsf{+}{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}{𝖮}_{\mathrm{𝟤}}\mathsf{+}\mathrm{𝟨}𝖭{𝖺}_{\mathrm{𝟤}}𝖢{𝖮}_{\mathrm{𝟥}}\mathsf{⟶}$

$\mathsf{⟶}\mathrm{𝟤}𝖭{𝖺}_{\mathrm{𝟥}}\mathsf{[}𝖢𝗈\mathsf{(}𝖢{𝖮}_{\mathrm{𝟥}}{\mathsf{)}}_{\mathrm{𝟥}}\mathsf{]}\mathsf{\downarrow }\mathsf{+}\mathrm{𝟤}𝖭𝖺𝖮𝖧\mathsf{+}\mathrm{𝟦}𝖭𝖺𝖥$

• Kobalt (II) ftoridning konsentrlangan ftorid kislotadagi eritmasini elektroliz qilish jarayonida anodda kobalt (III) ftorid 3,5-gidrat choʻkmasi hosil boʻladi:

$\mathrm{𝟤}𝖢𝗈{𝖥}_{\mathrm{𝟤}}\mathsf{+}\mathrm{𝟤}𝖧𝖥\mathsf{+}\mathrm{𝟩}{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}𝖮\stackrel{0-10{}^{\circ }C}{\to }\mathrm{𝟤}\mathsf{(}𝖢𝗈{𝖥}_{\mathrm{𝟥}}\mathsf{\cdot }\mathrm{𝟥},\mathrm{𝟧}{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}𝖮\mathsf{)}\mathsf{\downarrow }$ (anod) $\mathsf{+}{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}\mathsf{\uparrow }$ (katod)

Olinishi

Kobalt (II) ftoridni quyidagi usullar bilan olish mumkin.

• Kobalt (II) xlorid yoki kobalt (II) oksidni ftor vodorod oqimida qizdirish orqali:

$𝖢𝗈𝖢{𝗅}_{\mathrm{𝟤}}\mathsf{+}\mathrm{𝟤}𝖧𝖥\stackrel{300{}^{\circ }C}{\to }𝖢𝗈{𝖥}_{\mathrm{𝟤}}\mathsf{+}\mathrm{𝟤}𝖧𝖢𝗅$

$𝖢𝗈𝖮\mathsf{+}\mathrm{𝟤}𝖧𝖥\stackrel{300-400{}^{\circ }C}{\to }𝖢𝗈{𝖥}_{\mathrm{𝟤}}\mathsf{+}{𝖧}_{\mathrm{𝟤}}𝖮$

• Metall kobaltni ftor oqimida qizdirish orqali:

$𝖢𝗈\mathsf{+}{𝖥}_{\mathrm{𝟤}}\stackrel{200-300{}^{\circ }C}{\to }𝖢𝗈{𝖥}_{\mathrm{𝟤}}$

• Kobalt (III) ftoridning termik parchalanishi:

$\mathrm{𝟤}𝖢𝗈{𝖥}_{\mathrm{𝟥}}\stackrel{350-700{}^{\circ }C}{\to }\mathrm{𝟤}𝖢𝗈{𝖥}_{\mathrm{𝟤}}\mathsf{+}{𝖥}_{\mathrm{𝟤}}$

Kobalt (II) ftoridni quyidagicha ham olish mumkin:

• ammoniy triflorokobaltat (II) (NH ₄ CoF ₃) ning termik parchalanishi bilan;
• kobalt (II) tuzlarining ftorid kislota bilan suvli eritmalaridan choʻktirish orqali.

Qoʻllanilishi

Kobalt (II) ftorid kobalt (III) ftorid, kobalt (III) va kobalt (IV) kompleks ftoridlarini olishda oraliq mahsulotdir. Kimyoviy tok manbalari uchun katodlar ishlab chiqarishda, lazer materiallarining tarkibiy qismi sifatida, florokarbonlar ishlab chiqarishda katalizator sifatida ishlatiladi.

Toksik hususiyatlari

Kobalt (II) ftorid koʻp miqdorda juda zaharli hisoblanadi — kalamushlar uchun LD <sub id="mwuA">50</sub> ogʻiz orqali 150 mg / kg ni tashkil qiladi. Kontaktda terining va koʻzning kuyishiga olib keladi, yutib yuborilsa, oshqozon-ichak traktining kuyishiga olib keladi. Nafas olishda u shilliq pardalar va yuqori nafas yoʻllariga juda zararli taʼsir koʻrsatadi. Yuqori konsentratsiyalarda kobalt diftorid eng kuchli kanserogen hisoblanadi.