Paradokslar roʻyxati

Quyida paradokslar roʻyxati keltirilgan.

Mantiq

• Timsoh dilemmasi: agar timsoh bir bolani oʻgʻirlasa va uni otasiga timsoh nima qilishini topish sharti bilan qaytarishni vaʼda qilsa, ota timsoh bolani qaytarmasligini aytsa, timsoh nima qilishi kerak?
• Ichuvchi paradoksi: har qanday mayxonada agar u ichsa, hamma ichadigan odam topiladi.
• Lotereya paradoksi: bir lotereya chiptasida yutuq yoʻqligiga ishonish barcha chiptalar yutuqsizligiga ishonishga olib keladi.
• Qarg'a paradoksi: yashil olmalar soni oshishi barcha qargʻalar qora ekanligi ehtimolini oshiradi.
• Kutilmagan qatl paradoksi: qatl kuni nomaʼlum, demak u hech qachon sodir boʻlmaydi, demak u nomaʼlum qoladi.

Oʻz-oʻziga ishorat

• Sartarosh paradoksi: sartarosh barchaning soqolini oladigan erkaklarni qirtishlaydi. U oʻzini qirtishlaydimi?
• Sud paradoksi: yurist talaba domlasiga birinchi ishini yutib chiqsa, pul toʻlashini vaʼda qiladi. Domla darhol toʻlov talab qilib talabani sudga beradi.
• Curry paradoksi: „Agar ushbu gap toʻgʻri boʻlsa, Ayoz Bobo mavjuddir.“
• Istisno paradoksi: „Agar har qoidaning istisnosi boʻlsa, har qoidaning istisnosi boʻlishi qoidasining ham istisnosi boʻlishi kerak.“
• Yolgʻonchi paradoksi: „Ushbu gap yolgʻondir“ yoki "Ushbu savol javobi — „yoʻq“mi?" yoki „Men aldayapman.“
• Teskari kun: "Bugun teskari kun, " demak bugun teskari kun emas, chunki gap teskari.
• Russell paradoksi: oʻzini ichiga olmaydigan barcha toʻplamlar toʻplami oʻzini ichiga oladimi?
• Suqrot paradoksi: „Hech narsa bilmasligimni bilaman.“
• Kamtarlik: "Men dunyodagi eng kamtar odamman".

Noaniqlik

• Tezey kemasi: agar biror kemaning bir qismi almashtirilsa, u hamon oʻsha kema boʻlib qoladi. Demak kemaning barcha qismlarini almashtirilsa, u yana oʻsha kema boʻlib qolaveradi. Biroq, eski qismlardan yana bir kema yasalsa, yana bir oʻsha kema paydo boʻladi.
• Uyum paradoksi: bitta qum donasi uyum emas. Unga yana bir qum donasi qoʻshilsa ham uyum boʻlmaydi. Demak hech qanday qum miqdori uyum boʻlmaydi.

Matematika

• 1 − 2 + 3 − 4 + · · · yigʻindisi butun son boʻlmagan $\frac{1}{4}$ ga teng.
• Lift paradoksi: liftlar koʻproq bir tomonga harakat qilayotgandek koʻrinadi.
• Qiziqarli son paradoksi: eng birinchi „zerikarli“ son eng birinchi boʻlgani uchun „qiziqarli“ boʻlsa, barcha sonlar „qiziqarli“ boʻlib chiqadi.

Statistika

• Doʻstlik paradoksi: har qanday odamning doʻstlari undan koʻproq doʻstlarga ega.
• Yangilanish nazariyasi: nega avtobus kutilganidan kech kelishi kuzatiladi?

Ehtimollik

Monty Hall muammosi: qaysi eshikni tanlash kerak?

• Tugʻilgan kun paradoksi: ikki odamning bir kunda tugʻilganligi ehtimoli qancha?
• Oʻgʻil yoki qiz paradoksi: ikki bolali oilada kamida bitta oʻgʻil bor. Unda qiz borligi ehtimoli qancha?
• Monty Hall muammosi: shartli ehtimollikning nointuitiv natijasi.
• Boʻyinbogʻ paradoksi: ikki odam orasidagi garov ularning ikkoviga ham foyda keltiradigandek koʻrinadi.