Grafik va analitik usullar - nochiziqli zanjirda sahifasining manbasini koʻrish

==Chiziqli boʻlmagan doimiy elektr zanjirlari==
Bunday [[sxema]]larning chiziqli boʻlmagan xususiyatlari ulardagi chiziqli boʻlmagan rezistorlar mavjudligi bilan belgilanadi.

Chiziqli boʻlmagan [[rezistor]]larda kuchlanish va oqim oʻrtasida toʻgʻridan-toʻgʻri proportsionallik yoʻqligi sababli ularni bitta parametr (bitta R qiymati) bilan tavsiflash mumkin emas. Umumiy holatda bu miqdorlar orasidagi nisbat nafaqat ularning oniy qiymatlariga, balki [[vaqt]] hosilalari va integrallariga ham bogʻliq.

== Chiziqli boʻlmagan rezistorlarning parametrlari ==
Chiziqli boʻlmagan rezistorning ish sharoitlariga va muammoning tabiatiga qarab, statik, differentsial va dinamik qarshiliklar farqlanadi.

Agar chiziqli boʻlmagan element inertial boʻlsa, u sanab oʻtilgan parametrlarning birinchi ikkitasi bilan tavsiflanadi.

Statik qarshilik qarshilik elementidagi [[kuchlanish]]ning u orqali oʻtadigan oqimga nisbatiga tengdir:
: <math>R_cm=\frac{U_1}{I_1}=m_Rtg\alpha</math>

Differensial qarshilik ostida kuchlanishning [[cheksiz kichik]] oʻsishining tegishli oqim oʻsishiga nisbati tushuniladi:
: <math>R_{\partial}=\frac{du}{di}=m_Rtg\beta</math>

== Grafik hisoblash usullari ==
Ushbu usullardan foydalanganda muammo tekislikdagi grafik konstruktsiyalar bilan hal qilinadi. Bunday holda, [[zanjir]]ning barcha tarmoqlarining xarakteristikalari bitta umumiy argumentning funktsiyalari sifatida yozilishi kerak. Shu tufayli tenglamalar tizimi bitta nomaʼlum boʻlgan bitta chiziqli boʻlmagan tenglamaga keltiriladi. Rasmiy ravishda, hisoblashda ketma-ket, parallel va aralash ulanishlarga ega boʻlgan sxemalar ajratiladi.

# [[Rezistiv]] elementlarning [[ketma-ket ulanish]]i bilan sxemalar.
# Rezistiv elementlarning [[parallel ulanish]]i bilan sxemalar.
# Rezistiv elementlarning ketma-ket parallel (aralash) ulanishi bilan sxemalar.

== Ikki tugun usuli ==
Ikki tugunni oʻz ichiga olgan yoki qisqartiradigan sxemalar uchun ikkita tugun usulidan foydalanish mumkin. Usulni amalga oshirishning toʻliq grafik usuli bilan u quyidagicha:

Barcha i-tarmoqlardagi oqimlarning <math>I_i(U_{mn})</math>-bogʻliqlik grafiklari umumiy qiymat funksiyasi sifatida chizilgan — m va n tugunlari orasidagi kuchlanish <math>U_{mn}</math>, buning uchun dastlabki egri chiziqlarning har biri <math>I_i(U_i)</math> kuchlanish oʻqi boʻylab oʻziga parallel ravishda siljiydi, shuning uchun uning boshlanishi i-tarmoqdagi EYK <math>E_i</math> ga toʻgʻri keladigan nuqtada, keyin esa bu nuqtada tiklangan [[perpendikulya]]ga nisbatan aks ettiriladi.

== Manbalar ==
* X.Nigʻmatov „Radioelektronika asoslari“
* N.Sh. Turdiyev „Radioelektronika“
== Havolalar ==
* [https://www.ups-info.ru/for_partners/library/teoreticheskie_osnove_ilektrotehniki_dlya_ibp_ups_/nelineynee_tsepi_postoyannogo_toka_graficheskie_me/ Hisoblash usullari haqida qoʻshimcha maʼlmotlar]

{{Turkumsiz|date=Aprel 2024}}